Trong thời buổi cơ chế thị trường, người lớn thì tất bật với công việc bận rộn, trẻ em thì lo lắng với sách vở học hành. Thường thì gia đình chỉ gặp mặt quây quần vào bữa cơm chiều tối và những bữa ăn trong ngày nghỉ cuối tuần. Bữa ăn gia đình ấm cúng sẽ xua đi những mệt mỏi, áp lực, làm tăng thêm tình yêu thương, sự gắn bó và vững chắc trong cuộc sống hôn nhân.
Đảm bảo dinh dưỡng, tiết kiệm và ngon miệng
Bữa ăn ở nhà luôn đủ dinh dưỡng và ngon miệng, có đủ 4 nhóm thực phẩm gồm nhóm lương thực (cơm hoặc mì, ngô, khoai, bún phở...); nhóm chất đạm (thịt hoặc cá, trứng, tôm, lạc, đậu phụ...); nhóm chất béo (dầu hoặc mỡ, bơ, vừng...); nhóm vitamin và muối khoáng (rau xanh và quả chín). Khi đi chợ, các bà, các mẹ nên sử dụng nhiều loại thực phẩm phối hợp để chúng bổ sung và hỗ trợ cho nhau vì thực tế không có loại thức ăn nào có đầy đủ các chất dinh dưỡng và ở tỉ lệ cân đối. Món ăn được chế biến cần hợp khẩu vị, hấp dẫn, ngon lành và thường xuyên thay đổi. Khi nấu xong nên ăn ngay như vậy vừa ngon miệng lại không bị hao hụt chất dinh dưỡng.
Bữa cơm hàng ngày là yếu tố gắn kết các thành viên với nhau.
Thực phẩm mua về trong gia đình luôn phải đảm bảo lành, sạch, không độc, không phải là nguồn gây bệnh để giúp cho các chức phận của cơ thể hoạt động tốt. Do vậy, ngay từ khâu mua thực phẩm người nội trợ cần lựa chọn những thực phẩm tươi, sạch không mua và sử dụng những thực phẩm có nghi ngờ không an toàn. Dùng nước sạch rửa kỹ thực phẩm trước khi chế biến, hoa quả cần rửa sạch và gọt vỏ trước khi ăn.
Bữa ăn trong gia đình luôn được tổ chức một cách tiết kiệm, kinh tế nhất. Người nấu ăn cần biết chọn thực phẩm sạch, giàu dinh dưỡng nhưng giá cả phù hợp với đều kiện kinh tế gia đình. Không nhất thiết các thức ăn đắt tiền mới là tốt, nhiều thức ăn rẻ tiền nhưng biết cách lựa chọn, chế biến lại có giá trị dinh dưỡng cao. Thí dụ cá diếc, cá dầu nhỏ giá thành chỉ bằng khoảng 1/4 giá của thịt nạc hoặc cá chép to nhưng thành phần chất đạm cũng gần tương đương (100g cá diếc có 17,7g đạm; 100g cá chép có 16,0g đạm; 100g thịt lợn nạc có 19g đạm) mà cá nhỏ kho nhừ ăn cả xương còn là nguồn canxi hữu cơ rất tốt giúp phòng chống bệnh còi xương ở trẻ nhỏ và loãng xương ở người lớn.
Bữa cơm gia đình diễn ra trong không khí đầm ấm, hạnh phúc, quan tâm săn sóc lẫn nhau sẽ kích thích các tuyến tiêu hóa hoạt động giúp mọi người ăn ngon miệng và giúp cho việc tiêu hóa, hấp thu thức ăn được tốt hơn. Cần hết sức tránh mắng mỏ, nhiếc móc con cái trong bữa ăn, tránh những lời nói, thái độ bực tức của người lớn thể hiện khi vào bữa ăn. “Trời đánh còn tránh bữa ăn” là điều mà các cụ ta răn dạy từ lâu đời nay vẫn luôn là đúng xin mọi người đừng bỏ qua.
Mọi người nên dành thời gian và có thói quen tổ chức bữa ăn gia đình đủ chất, ngon miệng và an toàn. Qua bữa ăn gia đình sẽ giảm bớt được các sức ép (stress) do công việc căng thẳng trong ngày gây nên, đồng thời sẽ tạo điều kiện để các thành viên trong gia đình gần gũi và quan tâm đến nhau hơn.
Tránh mua những thực phẩm chế biến sẵn
Hiện nay, ở các thành phố trên thị trường có nhiều loại thức ăn chế biến sẵn hay ăn liền bày bán trong các cửa hàng hay quán ăn trên vỉa hè rất thuận tiện cho việc ăn nhanh và ăn cá nhân. Hầu hết các loại thức ăn này đều chế biến hấp dẫn để kích thích người mua và sử dụng nhưng giá trị dinh dưỡng của chúng thường đơn điệu, nghèo nàn và có thể không đảm bảo vệ sinh. Vì vậy các gia đình nên duy trì bữa ăn tập trung gia đình với các món ăn ngon miệng, truyền thống dân tộc. Người phụ nữ trong gia đình cần có hiểu biết về nhu cầu dinh dưỡng, giá trị dinh dưỡng của từng lọai thức ăn và biết cách tổ chức tốt bữa ăn đủ dinh dưỡng, ngon, lành, tình cảm và tiết kiệm.
TS. Hoàng Kim Thanh